Vô địch các câu lạc bộ nam mỹ là giải đấu bóng đá hàng đầu dành cho các câu lạc bộ ở Nam Mỹ, do Liên đoàn bóng đá Nam Mỹ (CONMEBOL) tổ chức. Giải đấu này được coi là giải đấu bóng đá châu lục lâu đời nhất vẫn đang diễn ra, và là giải đấu được theo dõi nhiều thứ ba trên thế giới, sau World Cup và UEFA Champions League.
Ở bài viết này, cùng 90Phut TV tìm hiểu chi tiết hơn về lịch sử cũng như tầm quan trọng của vô địch các câu lạc bộ Nam Mỹ nhé.
Giới thiệu vô địch các câu lạc bộ Nam Mỹ
Giải đấu này được thành lập vào năm 1960 với tên gọi là Copa de Campeones de América (Cúp các nhà vô địch châu Mỹ), và được đổi tên thành Copa Libertadores de América (Cúp Tự do châu Mỹ) vào năm 1965, để tưởng nhớ các nhà lãnh đạo đấu tranh giành độc lập cho các quốc gia Nam Mỹ. Giải đấu này được mở rộng cho các đội xếp thứ hai và thứ ba ở các giải vô địch quốc gia từ năm 1998, và cho các đội xếp thứ tư từ năm 2000.
Từ năm 1998, giải đấu này cũng có sự tham gia của các đội từ Mexico, và từ năm 2004, cũng có sự tham gia của các đội từ các liên đoàn khác như Nhật Bản, Trung Quốc, Hoa Kỳ, Costa Rica, Honduras và Panama.
Giải đấu này bao gồm ba giai đoạn: vòng loại, vòng bảng và vòng đấu loại trực tiếp. Vòng loại gồm các trận đấu hai lượt trên sân nhà và sân khách, để chọn ra các đội vào vòng bảng. Vòng bảng gồm tám bảng, mỗi bảng bốn đội, thi đấu vòng tròn một lượt trên sân nhà và sân khách. 2 đội đứng đầu mỗi bảng sẽ vào vòng đấu loại trực tiếp.
Vòng đấu loại trực tiếp gồm các trận đấu hai lượt trên sân nhà và sân khách, từ vòng 1/8, tứ kết, bán kết đến chung kết. Đội vô địch giải đấu được đại diện cho Nam Mỹ tham dự FIFA Club World Cup, và cũng được thi đấu với đội vô địch UEFA Champions League trong Recopa Sudamericana.
Lịch sử vô địch các câu lạc bộ Nam Mỹ
Giải đấu vô địch các câu lạc bộ nam mỹ có nguồn gốc từ những cuộc đối đầu giữa các đội vô địch quốc gia của Argentina và Uruguay, hai quốc gia có bóng đá phát triển sớm nhất ở Nam Mỹ. Các trận đấu này được gọi là Copa Aldao, và được tổ chức từ năm 1916 đến năm 1955, với sự tham gia của các đội từ Chile, Paraguay, Peru và Bolivia vào những năm sau.
Năm 1948, Liên đoàn bóng đá Ecuador tổ chức một giải đấu gọi là Campeonato Sudamericano de Campeones (Giải vô địch Nam Mỹ các nhà vô địch), với sự tham gia của các đội vô địch quốc gia từ Argentina, Bolivia, Chile, Colombia, Ecuador, Paraguay, Peru và Uruguay. Giải đấu này được coi là tiền thân của vô địch các câu lạc bộ nam mỹ, và được đội Vasco da Gama của Brasil vô địch.
Năm 1958, Liên đoàn bóng đá Nam Mỹ (CONMEBOL) quyết định tổ chức một giải đấu chính thức cho các đội vô địch quốc gia của các quốc gia thành viên. Giải đấu này được gọi là Copa de Campeones de América, và được khởi tranh vào năm 1960, với sự tham gia của bảy đội: Bahia (Brasil), Jorge Wilstermann (Bolivia), Millonarios (Colombia), Olimpia (Paraguay), Peñarol (Uruguay), San Lorenzo (Argentina) và Universidad de Chile (Chile). Đội Peñarol vượt qua đội Olimpia trong trận chung kết hai lượt, để trở thành đội vô địch đầu tiên của giải đấu.
Năm 1965, giải đấu được đổi tên thành Copa Libertadores de América, để tưởng nhớ các nhà lãnh đạo đấu tranh giành độc lập cho các quốc gia Nam Mỹ. Năm 1966, giải đấu được mở rộng cho các đội xếp thứ hai ở các giải vô địch quốc gia, và năm 1971, cho các đội xếp thứ ba.
Năm 1978, giải đấu được chia thành hai nhóm vùng địa lý: nhóm Andes và nhóm Cono Sur, để giảm thiểu chi phí đi lại và tăng cơ hội cho các đội từ các quốc gia ít phát triển hơn. Năm 1988, giải đấu được chia thành bốn nhóm vùng địa lý: nhóm Andes, nhóm Cono Sur, nhóm Brasil và nhóm Colombia-Venezuela.
Năm 1998, giải đấu được cải tổ lớn, với sự tham gia của các đội từ Mexico, và sự mở rộng cho các đội xếp thứ hai và thứ ba ở các giải vô địch quốc gia. Giải đấu cũng được chia thành tám bảng, mỗi bảng bốn đội, và được tổ chức theo hệ thống vòng loại, vòng bảng và vòng đấu loại trực tiếp. Năm 2000, giải đấu được mở rộng cho các đội xếp thứ tư ở các giải vô địch quốc gia, và năm 2004, cho các đội từ các liên đoàn khác như Nhật Bản, Trung Quốc, Hoa Kỳ, Costa Rica, Honduras và Panama.
Năm 2017, giải đấu được kéo dài từ tháng 2 đến tháng 11, để phù hợp với lịch thi đấu của các giải vô địch quốc gia ở Nam Mỹ. Giải đấu cũng được tăng số lượng đội tham dự từ 38 lên 47, với sự tham gia của các đội xếp thứ bảy ở Brasil và Argentina, và các đội xếp thứ tư ở Bolivia, Chile, Colombia, Ecuador, Paraguay, Peru, Uruguay và Venezuela.
Xem thêm:
Thủ môn Pháp xuất sắc: Top 8 gương mặt gác đền vĩ đại trong lịch sử
Định dạng
Vô địch các câu lạc bộ Nam Mỹ hiện nay có bốn giai đoạn: vòng loại, vòng bảng, vòng đấu loại trực tiếp và trận chung kết.
Vòng loại
Vòng loại gồm ba vòng: vòng 1, vòng 2 và vòng 3. Vòng 1 có sự tham gia của 12 đội xếp thứ mười ba đến thứ hai mươi tư quốc gia. Các đội được chia thành sáu cặp đấu, theo nguyên tắc xếp hạng của CONMEBOL. Các đội đấu với nhau hai lượt trận, trên sân nhà và sân khách. Sáu đội thắng cuộc tiến vào vòng 2.
Vòng 2 có sự tham gia của 28 đội, bao gồm 16 đội xếp thứ bảy đến thứ hai mươi hai quốc gia và 12 đội thắng ở vòng 1. Các đội được chia thành 14 cặp đấu, theo nguyên tắc xếp hạng của CONMEBOL. Các đội đấu với nhau hai lượt trận, trên sân nhà và sân khách. 14 đội thắng cuộc tiến vào vòng 3.
Vòng 3 có sự tham gia của 16 đội, bao gồm bốn đội xếp thứ ba đến thứ sáu quốc gia và 12 đội thắng ở vòng 2. Các đội được chia thành tám cặp đấu, theo nguyên tắc xếp hạng của CONMEBOL. Các đội đấu với nhau hai lượt trận, trên sân nhà và sân khách. Tám đội thắng cuộc tiến vào vòng bảng.
Vòng bảng
Vòng bảng có sự tham gia của 32 đội, bao gồm 28 đội xếp thứ nhất đến thứ hai mươi tám quốc gia và tám đội thắng ở vòng 3. Các đội được chia thành 8 bảng, mỗi bảng gồm bốn đội. Các đội đấu với nhau một lượt trận, trên sân nhà hoặc sân khách. 2 đội đứng đầu mỗi bảng tiến vào vòng đấu loại trực tiếp.
Vòng đấu loại trực tiếp
Vòng đấu loại trực tiếp có sự tham gia của 16 đội, là các đội đứng đầu hai bảng ở vòng bảng. Các đội được xếp vào bốn nhánh đấu, theo thứ tự xếp hạng của vòng bảng. Các đội đấu với nhau theo thể thức tứ kết, bán kết và chung kết. Mỗi cặp đấu gồm hai lượt trận, trên sân nhà và sân khách. Đội thắng cuộc ở mỗi cặp đấu tiến vào vòng tiếp theo.
Trận chung kết là trận đấu cuối cùng của Vô địch các câu lạc bộ Nam Mỹ, quyết định đội vô địch của giải đấu. Trận chung kết gồm hai lượt trận, trên sân nhà và sân khách của hai đội thắng ở bán kết. Đội có tổng số bàn thắng nhiều hơn sau hai lượt trận sẽ được xướng tên là đội vô địch. Nếu hai đội có tổng số bàn thắng bằng nhau, sẽ áp dụng luật bàn thắng sân khách để phân định. Nếu vẫn không phân thắng bại, sẽ có hai hiệp phụ, mỗi hiệp 15 phút. Nếu vẫn hòa, sẽ đá luân lưu 11 mét để xác định đội vô địch.
Kết luận
Vô địch các câu lạc bộ Nam Mỹ là một giải đấu bóng đá hấp dẫn và đầy thử thách, thu hút sự quan tâm của nhiều người hâm mộ bóng đá trên toàn thế giới. Giải đấu đã chứng kiến nhiều cuộc đối đầu kịch tính, nhiều màn trình diễn ấn tượng, và nhiều câu chuyện lịch sử của các đội bóng Nam Mỹ. Theo 90phut, giải đấu cũng là cơ hội để các đội bóng Nam Mỹ thể hiện sức mạnh của mình, và tranh tài với các đội bóng hàng đầu của các châu lục khác ở Cúp Thế giới các câu lạc bộ FIFA.
